2024 yılı, dünya genelinde pek çok önemli gelişmeye sahne oldu. Depremler, suikastlar, çatışmalar, kritik seçimler, uzay hamleleri yıla damga vurdu. İşte 2024’e damga vuran olaylar…
1 OCAK
Japonya’nın batısındaki İşikawa eyaleti kıyısında 2 saat içinde 5 ila 7,6 büyüklüğünde 11 deprem meydana geldi. Depremlerde 241 kişi hayatını kaybetti.
2 OCAK
Güney Kore’de ana muhalefetteki Demokratik Partinin lideri Lee Jae-myung, Busan’da bir inşaat alanını ziyareti sırasında bıçaklı saldırıya uğradı. Lee, saldırıdan kurtuldu. İsrail’in insansız hava aracıyla Lübnan’ın başkenti Beyrut’ta düzenlediği saldırıda Hamas yöneticilerinden Salih el-Aruri öldürüldü.
3 OCAK
İran’ın Kirman eyaletinde Kasım Süleymani’nin mezarı yakınlarında iki terör saldırısı düzenlendi. Aralarında kadın ve çocukların da olduğu 80’den fazla kişi yaşamını yitirdi.
9 OCAK
ABD’nin New York kentindeki bir sinagogun altında yasa dışı şekilde inşa edilmiş tüneller olduğunu ortaya çıkaran polis, mukavemet gösteren çok sayıda kişiyi gözaltına aldı.
11 OCAK
Güney Afrika Cumhuriyeti’nin, İsrail’in Gazze’deki saldırılarının Soykırım Sözleşmesi’ni ihlal ettiği gerekçesiyle UAD’de açtığı davanın ihtiyati tedbir taleplerine ilişkin duruşması başladı. Duruşmada, kanıt olarak AA’nın fotoğrafları sunuldu.
14 OCAK
Yarım asırdan fazladır tahtta olan Danimarka Kraliçesi 2. Margrethe, oğlu Prens Frederik’e yol açmayı planladığını duyurmasının ardından tahttan çekildi.
19 OCAK
Türkiye’nin ilk uzay yolcusu Alper Gezeravcı’nın da içinde yer aldığı SpaceX’e ait uzay aracı, Florida’daki Kennedy Uzay Merkezi’nden başarıyla fırlatıldı.
26 OCAK
29 OCAK
Kanada hükümeti, Türkiye’ye satış yapmak isteyen savunma sanayi firmalarına yönelik 2020’den bu yana uyguladığı ihracat kısıtlamalarını kaldırdı.
30 OCAK
ABD’li nöroteknoloji şirketi Neuralink’in kurucusu Elon Musk, ilk kez bir insana beyin çipinin yerleştirildiğini açıkladı.
13 ŞUBAT
ABD Senatosu, uzun süren tartışmaların ardından Ukrayna, İsrail ve Tayvan’a yardımların da içinde yer aldığı toplam 95,3 milyar dolarlık destek paketine onay verdi.
16 ŞUBAT
Rusya Federal Cezaevi Hizmetleri (FSİN), tutuklu muhalif Aleksey Navalni’nin cezaevinde hayatını kaybettiğini bildirdi.
7 MART
İsveç, ABD’nin başkenti Washington’da düzenlenen giriş protokolü kabul töreniyle NATO’nun resmen 32’nci üyesi oldu.
11 MART
ABD’de bu yıl 96’ncısı düzenlenen Oscar ödül töreninde “En İyi Film” ödülünü Oppenheimer, “En İyi Yönetmen” ödülünü bu filmin yönetmeni Christopher Nolan aldı.
18 MART
Rusya Merkez Seçim Komisyonu, Vladimir Putin’in kesin olmayan ilk sonuçlara göre, oyların yüzde 87,29’unu alarak devlet başkanı seçimini kazandığını açıkladı.
22 MART
Rusya’nın başkenti Moskova’da “Crocus City Hall” konser salonundaki terör saldırısında 144 kişi hayatını kaybetti.
13 NİSAN -14 NİSAN
İran, İsrail’e insansız hava araçları ve füzelerle kapsamlı saldırı başlattı.
İsrail, İran’ın İsrail’e 100’ü balistik füze olmak üzere yaklaşık 290 füze ve kamikaze insansız hava aracı (İHA) ile saldırdığını bildirdi.
19 NİSAN
ABD, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinde (BMGK) Filistin’in BM’ye tam üyeliği istenilen karar tasarısını veto etti.
29 NİSAN
İskoçya Bölgesel Başbakanı ve İskoçya Ulusal Partisinin (SNP) lideri Hamza Yusuf görevlerinden istifa etti.
30 NİSAN
ABD’nin New York kentindeki Columbia Üniversitesi’nden Filistin destekçisi bir grup öğrenci, okul yönetimi ile süren müzakerelerde uzlaşıya varılamamasının ardından üniversite kampüsünde bulunan tarihi Hamilton Hall binasına girdi.
10 MAYIS
Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu, Filistin’in BM üyeliğinin BM Güvenlik Konseyi’nde (BMGK) tekrar görüşülmesi ve gözlemci statüsünde olan Filistin’e bazı ilave haklar tanınmasını talep eden karar tasarısını kabul etti.
14 MAYIS
Fransa’nın Hint-Pasifik’teki özerk bölgesi Yeni Kaledonya’da bağımsızlık yanlılarının, seçmen kitlesini genişletmeyi amaçlayan anayasal reforma karşı çıkması sonucu yaşanan şiddet olaylarında 6 kişi hayatını kaybetti.
15 MAYIS
Slovakya Başbakanı Robert Fico, ülkenin Handlova kasabasında düzenlenen Bakanlar Kurulu toplantısı sonrasında düzenlenen silahlı saldırıda yaralandı ve hastaneye kaldırıldı.
19 MAYIS
İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan helikopter kazasında hayatını kaybetti.
20 MAYIS
Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) Başsavcısı Kerim Han, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında “yakalama kararı” başvurusunda bulundu. Han, Netanyahu ve Gallant’a ilaveten Hamas Siyasi Büro Başkanı İsmail Heniyye, Hamas’ın Gazze’deki lideri Yahya Sinvar ve Hamas’ın askeri kanadı İzeddin el-Kassam Tugayları’nın lideri Muhammed ed-Dayf hakkında “yakalama kararı” başvurusunda bulundu.
1 HAZİRAN
CNN TÜRK ve Hürriyet ABD Temsilcisi Yunus Paksoy, ABD’nin Pensilvanya eyaletinde, Fetullahçı Terör Örgütü (FETÖ) elebaşı Fetullah Gülen’in kaldığı örgüt merkezinin önünden televizyon yayını yaparken saldırıya uğradı.
4 HAZİRAN
Hindistan’da yaklaşık 6 hafta süren 7 aşamalı genel seçimleri, Başbakan Narendra Modi’nin başında olduğu Bharatiya Janata Partisi (BJP) liderliğinde kurulan Ulusal Demokratik İttifakı (NDA) kazandı.
9 HAZİRAN
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Avrupa Parlamentosu (AP) seçimlerinde ülkesinde aşırı sağın açık farkla ilk sırada çıkması üzerine parlamentoyu feshederek erken genel seçim kararı aldı.
11 HAZİRAN
ABD Başkanı Joe Biden’ın oğlu Hunter Biden, hakkında yasa dışı silah edinmeyle ilgili açılan federal davada üç suçlamanın hepsinden suçlu bulundu.
14 HAZİRAN
İstanbul’da bir kişinin ölümüne ve 4 kişinin yaralanmasına neden olduktan sonra ABD’ye kaçan Timur Cihantimur ve annesi Eylem Tok yakalandı.
19 HAZİRAN
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Kuzey Kore’ye yaptığı ziyaret sırasında Rusya ile Kuzey Kore arasında kapsamlı stratejik ortaklık anlaşması imzalandı.
26 HAZİRAN
NATO’nun Genel Sekreterliğine Hollanda Başbakanı Mark Rutte atandı.
4 TEMMUZ
İngiltere’de yapılan genel seçimlerde İşçi Partisi, yaklaşık yüzde 34’lük oyla 650 sandalyeli parlamentoya 412 milletvekili sokarak 14 yıllık Muhafazakar Parti iktidarını bitirdi.
14 TEMMUZ
5 Kasım’daki başkanlık seçimlerinde aday olan Donald Trump, seçim kapsamında Pensilvanya’da bir mitingde kürsüden destekçilerine hitap ettiği sırada uğradığı silahlı saldırıda sağ kulağından yaralandı.
21 TEMMUZ
ABD Başkanı Joe Biden, 5 Kasım’daki başkanlık seçimleri için adaylıktan çekildiğini ve yerine Başkan Yardımcısı Kamala Harris’i aday olarak onayladığını ve desteklediğini bildirdi.
23 TEMMUZ
ABD Kongresi’nde toplanan yüzlerce Yahudi, Kongre’ye hitap etmek üzere Washington’a gelen Netanyahu’ya karşı protesto düzenleyerek, kaldığı otele lazerle “Savaş suçlusu Netanyahu’yu tutuklayın” yazısı yansıttı.
Irak hükümeti, devlet kurumlarındaki resmi yazışmalarda terör örgütü PKK’nın “yasaklı örgüt” şeklinde tanımlanması talimatı verdi.
28 TEMMUZ
İran’da 5 Temmuz’da yapılan cumhurbaşkanı seçimlerinin ikinci turunu kazanan Mesud Pezeşkiyan, mazbatasını ülke lideri Ayetullah Ali Hamaney’den alarak göreve başladı.
31 TEMMUZ
Hamas lideri İsmail Haniye, İran’ın başkenti Tahran’da kaldığı konutta uğradığı saldırıda öldürüldü.
7 AĞUSTOS
Türkiye, UAD’de İsrail aleyhindeki soykırım davasına müdahillik beyanını Divan’a sundu.
Rusya’nın Ukrayna sınırı yakınında bulunan Kursk Bölgesi Vali Vekili Aleksey Smirnov, Rus ve Ukrayna askeri güçleri arasında yaşanan çatışmalar nedeniyle bölgede acil durum ilan edildiğini açıkladı.
7 EYLÜL
İşgal altındaki Batı Şeria’da katledilen Türk aktivist Eygi’nin, İsrailli keskin nişancının kurşunuyla öldürüldüğü otopsi raporuyla kanıtlandı.
10 EYLÜL
SpaceX, ilk özel uzay yürüyüşü için Falcon 9 roketini fırlattı.
17 EYLÜL
İsrail, 17-18 Eylül’de Hizbullah unsurlarının kullandığı “pager” isimli çağrı cihazlara ve telsizlere sızdı, sinyal verdiği için sahipleri tarafından ellerine alınan cihazlar bu esnada infilak etti. Çağrı cihazları ve telsizlerin patlatılması nedeniyle 37 kişi hayatını kaybetti, 3 binden fazla kişi yaralandı.
28 EYLÜL
Türk heyeti ve birçok delegasyon, Netanyahu’nun BM Genel Kurulu hitabını salonu terk ederek protesto etti.
İsrail ordusu, Beyrut’un güneyindeki Dahiye bölgesine gerçekleştirdiği hava saldırısında Nasrallah ve beraberindekilerini öldürdüklerini duyurdu.
14 EKİM
2024 Nobel Ekonomi Ödülü’nü, kurumların oluşumu ve refaha etkilerine ilişkin çalışmaları nedeniyle Daron Acemoğlu, Simon Johnson ve James Robinson kazandı.
18 EKİM
Hamas’ın Siyasi Büro Üyesi Halil el-Hayye, hareketin lideri Yahya Sinvar’ın İsrail saldırısında hayatını kaybettiğini belirtti.
21 EKİM
FETÖ elebaşı Fetullah Gülen öldü.
23 EKİM
ABD’nin 13 eyaletinde McDonald’s restoranlarında üretilen hamburgerlerde tespit edilen kolibasili (E.Coli) bakterisi nedeniyle 104 kişi hastalandı, 1 kişi öldü.
29 EKİM
Hizbullah’ın yeni Genel Sekreteri’nin Naim Kasım olduğu duyuruldu.
5 KASIM
ABD’de, Cumhuriyetçilerin adayı Donald Trump ile Demokratların adayı Kamala Harris’in yarıştığı başkanlık ve Kongre seçimleri için vatandaşlar sandığa gitti. Cumhuriyetçi Donald Trump, ABD’nin 47. başkanı seçildi.
21 KASIM
UCM, Gazze’de işlenen savaş suçları ve insanlığa karşı suçlardan İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallanthakkında tutuklama emri çıkardı. Netanyahu, UCM’nin kararını tanımayacaklarını söyledi.
27 KASIM
ABD Başkanı Joe Biden, Lübnan ile İsrail hükümetleri arasında ateşkes anlaşmasına varıldığını ve ateşkesin yerel saatle 04.00’te yürürlüğe gireceğini açıkladı. Fransa ve ABD, Lübnan ve İsrail arasındaki ateşkesin tamamen uygulanması için bu iki ülkeyle birlikte çalışacağını bildirdi.
3 ARALIK
Güney Kore Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol, muhalefetin devlet karşıtı aktivitelere bulaştığını belirterek ülkede “sıkıyönetim” ilan etti. Genelkurmay Başkanı General Park An-su’nun sıkıyönetim komutanı olarak atandı. Güney Kore’de Ulusal Meclis, sıkıyönetimin kaldırılmasını oylayarak kabul etti. Yoon, ilanından yaklaşık 6 saat sonra sıkıyönetimi sonlandırma kararı aldığını bildirdi.
8 ARALIK
Suriye’de 1963’de iktidara gelen Baas Partisinin 61 yıllık kanlı iktidarı, 2011’de özgürlük talebiyle başlayan halk hareketlerinin şiddetle bastırılmak istenmesiyle patlak veren iç savaşta, başkent Şam’ın rejimin kontrolünden çıkmasıyla çöktü. Suriye devlet televizyonunda yayınlanan videoda, bir grup muhalif, Esed’in devrildiğini ve cezaevlerindeki tüm tutsakların serbest bırakıldığını duyurdu. Rejim lideri Esed, başkentten kendisi ve ailesi için sığınma sağlama kararı alan Rusya’ya kaçtı. Baas rejimi ve Esed ailesi iktidarının çöktüğü Suriye’de, rejim karşıtı silahlı gruplar, ülkenin doğusunda alan kazanmaya çalışan terör örgütü PKK/YPG’nin işgaline geçen Deyrizor’un merkezine girmeye başladı.
9 ARALIK
İsrailli yetkililer, İsrail güçlerinin Golan Tepeleri’ndeki tampon bölgeyi geçerek 1973’ten sonra ilk kez Suriye topraklarına girdiğini bildirdi.
14 ARALIK
Türkiye’nin Şam Büyükelçiliğinde Türk bayrağı göndere çekilerek 12 yıl aradan sonra elçilik faaliyetleri yeniden başladı.
16 ARALIK
Almanya Başbakanı Olaf Scholz, Federal Mecliste yapılan oylamada güvenoyu alamadı. Ülkede erken seçim süreci başladı.
19 ARALIK
Fransa’da mahkeme, eski eşini uyuşturarak yıllarca çok sayıda erkeğin tecavüzüne maruz bıraktığı suçlamasıyla yargılanan başsanık Dominique Pelicot ve davanın diğer sanıklarına 3 ila 20 yıl arası hapis cezası verdi.
24 ARALIK
Suriye’deki yeni yönetim, Baas rejimini deviren silahlı gruplarla kendilerini feshetme ve Savunma Bakanlığı çatısı altında birleşme konusunda anlaşmaya vardı.
