BALIKESİR’in Edremit’in Son Yorgancıları: Yarım Asırlık Meslek, Çırak Bulamayınca Tükeniyor
Edremit’te geleneksel el sanatı yorgancılık, modern teknolojinin gölgesinde yok olma tehlikesiyle karşı karşıya. Yorgancılar Çarşısı olarak bilinen tarihi çarşıda bir zamanlar on dükkandan oluşan yorgancı esnafından geriye sadece üç dükkan kaldı. Bu dükkânların başında, 1950 doğumlu iki çocuk babası Mehmet Hasar (73) da bulunuyor. 66’dan bu yana yorgancılık yapan Hasar, mesleğin geldiği durumu anlattı.
“66’dan beri elli küsur yıldır bu işi yapıyorum. Çırak olarak başladım, sonra kalfa oldum, en sonunda da usta,” diyen Mehmet Hasar, her geçen gün azalan talep ve yetişmeyen çıraklardan dert yanıyor. “Eskiden burada on dükkân vardı, şimdi üç dükkân kaldık. Çırak yetişmiyor; gençler artık bu işe ilgisiz. Bizler de bırakınca, yorgancılık ölür,” diye konuşuyor.
Yorgancılıkta geleneksel el işçiliğinin teknoloji karşısında zorlandığını ifade eden Hasar, “Elyaf, silikon yorganlar çıktı. Onlar çıkınca el işi yorganlara talep azaldı. Ama biz hâlâ yün yorgan dikiyoruz. Doğulu vatandaşlar ve bazı yerli müşteriler hâlâ yün yorgan diktiriyor. Genelde yatak üstü korumaları dikiyoruz, o bayağı talep görüyor,” diyerek mesleğin yeni alışkanlıklara nasıl uyum sağladığını aktarıyor.
Eskiden çeyiz için çok sayıda ipekli yorgan siparişi aldıklarını belirten Hasar, “Bir kişi eskiden beş-altı tane ipekli yorgan alırdı, şimdi çeyiz için bir tane diktiriyor. Çoğu kişi artık nevresim kullanıyor, ipekli modellere pek talep yok,” diyor. Yine de yün ve pamuk yorganların sağlıklı olduğunu belirten usta, “Pamuk daha kolay ama yün zor temizleniyor. Yine de bunlar sağlıklı,” diyerek tavsiyede bulunuyor.
Mehmet Hasar, gençlerin bu mesleği öğrenmeye yanaşmamasından yakınırken, çırak bulmanın imkansız hale geldiğini vurguluyor: “Bu işe giren para kazanır. Bizim meslek kolay kolay ölmez ama çırak yok. Çocuklar paralı işe gidiyor, bu mesleğe kimse yönelmiyor. Halbuki çıraklıkta iş öğrenilir, para değil emek önemlidir,” diyor. Hasar ve diğer ustalar, çırak yetişmediği için mesleğin geleceğinin tehlikede olduğunu belirtiyor.
Edremit’in son yorgancılarının el emeği göz nuru yorganları, zamanla kaybolan bir kültürün izleri olarak kalıyor
ABDULKADİR AYDINIŞIK
BALIKESŞR KÖRFEZ TEMSİLCİSİ
