Bu haftaki yazıma, adım adım coğrafyasını gezip, keyfini sürdüğüm vatanımı bana armağan eden Büyük Önder Gazi Mustafa Kemal ATATÜRK, silah arkadaşları ve tüm şehitlerimize minnetimi belirterek, teşekkür ederek başlamak istiyorum. Şanlı Cumhuriyetimizin 100. yılında, tüm seyahatlerimi ve sahip olduğum hak ve özgürlükleri, cumhuriyetimizi kurarak bana bahşeden Yüce Ata’mın izinde, sonsuza kadar sahip çıkacağıma and içerek başlıyorum. Türkan Saylan’ın da dediği gibi okumuş her Türk kadınının cumhuriyete borcu vardır. Borcumu öğrencilerime ışık olarak, bu vatana tüm kalbimle hizmet ederek ödemeye çalışıyorum, son nefesime kadar da çalışacağım Coğrafya derslerinden adını duyup, fotoğraflarını gördüğüm zamandan beri bu gizemli yapıyı görmeyi çok istedim. Kısmet bu yazmış. Gürcistan’a giderken Trabzon Maçka’ya uğrayıp, çocukluk hayalimi gerçekleştirdim. Fotoğraflarından daha büyüleyici bir yer. Mili Parkı olan Altındere Vadisinden 300 metre daha yükselerek varılıyor manastıra. Diğer adı Meryem Ana Manastırı olan Sümela, adını siyah anlamına gelen “melas” sözcüğünden alıyor. Manastırın içine oyulduğu siyah renkli Karadğlardan esinlenildiği düşünülüyor.

Arabanızla buranın otoparkına kadar çıktıktan sonra belli bir ücret karşılığı özel minibüsler sizi manastıra kadar çıkarıyor. Bir bilet alıyorsunuz, minibüs sizi belli bir noktaya kadar çıkarıyor. Burada yemek yiyebileceğiniz ve hediyelik eşya alabileceğiniz yerler mevcut. İsterseniz biraz oyalanıp öyle çıkabilir ya da bizim yaptığımız gibi dönüşte gezebilirsiniz. Birinci minibüsten indikten sonra aynı bilet ile ikinci araca geçip manastıra kadar çıkılıyor. Yaklaşık bir km kadar da yaya olarak, ağaçlı, manzarası oldukça güzel bir yoldan yürüyorsunuz. Manastıra girmeden önce gişelerden bilet almanız gerekiyor. Öğretmen ve 65 yaş üstüne ücretsiz, müze kart geçerli. Gişeleri geçince, soluklana bileceğiniz bir kafeterya, suyu lezzetli bir çeşme ve tuvaletler yer aldığı alıyor. Tabi manzara muhteşem. Saymadım ama 100 basamaktan oluştuğu söylenen, dar ve dik bir merdiveni tırmanarak yapının ana girişine ulaşılıyor. Giriş kapısının yanında muhafız odaları var. Bir merdivenle iç avluya iniliyor. Solda kilise haline getirilmiş mağara yapının esasını teşkil ediyor. Önünde çeşitli binalar bulunuyor. Sağda ise kütüphane, yamacın ön yüzünü kaplayan balkonlu alanda kesiş ve misafir odaları yer almakta. Oldukça kalabalık var etrafta. Sanırım en çok ziyaret edilen yerlerden biriymiş Sümela. Duvarlarda bazıları silikleşmiş bir sürü, rengarenk freskler, süslemeler bulunmakta.

Bizans İmparatoru I. Theodosius zamanında (375-395), Atina’dan gelen Sophranios ve Barnabas adında iki rahip tarafından kurulduğu rivayet ediliyor. 2000 yılında UNESCO “Dünya Kültür Mirası Geçici Listesi”nde yer almaya başlamış. Manastırın başlıca bölümleri; Ana jaya kilisesi, birkaç şapel, mutfak, öğrenci odaları, misafirhane, kütüphane ile kutsal Ayazma’dır. Girişte su getirdiği anlaşılan, büyük bir bölümü yıkılmış olan, yamaca yaslanmış su kemeri de bulunmakta. Denizden 1150, vadiden 300 metre yükseklite yer alan manastır, Rum Ortodoks kilisesine bağlıdır.

2015 yılı Eylül’ünde kaya düşme riskine karşın ziyarete kapatılmış. Restore edilip, güvenlik sağlandıktan sonra yeniden ziyarete açılmış. Kurulduğu dönemden bu yana keşiş yetiştiren bir okul misyonundaki manastır kompleksini özel kılan bir başka şey ise; mucize gerçekleştirdiğine inanılan bir ikonaya sahip olmasıymış. Her zamanki gibi, gözümde o dönemi canlandırarak, orada yaşananların enerjisini hissetmeye çalışarak gezindim içeride. Taşlarına dokundum, oturdum, seyrettim, dinledim…Bambaşka bir atmosferde ve zamanda olmanın tadını çıkardım. Dönüş yolunda kemençe ile karadeniz türküleri söyledim. Bu çok başka coğrafyanın zenginliğini de katarak ruhuma, anılarıma Gürcistan yolculuğuna devam ettim. Yollarda olmak gibisi yok.