Büyük Vatan Savaşı’ndan bu yana iki yıl geçti. 44 günlük bu Zafer yürüyüşü sırasında Azerbaycan halkı, Azerbaycan devleti ve Azerbaycan ordusu büyük bir imtihandan onur ve haysiyetle çıktı. Yıllardır beklediğimiz ve arzuladığımız Zafere ulaşarak “mağlup millet” sendromunu da yıktık. Bizlere bu sevinci ve gururu yaşatan şehitlerimizi de saygıyla anıyor, gazilerimize Allah’tan şifa diliyorum.
Ermeni milliyetçilerinin 200 yılı aşkın bir süredir Azerbaycan ve Azerbaycanlılara yönelik etnik temizlik ve soykırım politikası sonucunda halkımız defalarca tarihi topraklarından Ermeniler tarafından sürgün edilmiş, mülteci ve yerinden edilmiş kişilere dönüştürülmüş ve toplu katliamlara maruz kalmıştır.
Sadece 20. yüzyıldaki soykırım, tehcir ve etnik temizlik politikaları sonucunda Azerbaycan 1918-1929’da 29,8 bin kilometrekare toprak kaybetti ve 1991-1993’te topraklarımızın yüzde 20’si işgal edildi. Bir bütün olarak, 2.5 milyon kişi Azerbaycan soykırımı ve tehcir suçlarının kurbanı oldu. İşgal sırasında yerleşim yerleri yıkıldı, siviller vahşice katledildi. Başlıbel, Karadağlı, Ağdaban ve Baganis-Ayrim, Ballıgaya köyleri ve diğer yerleşim yerlerinde yapılan zulümler Ermeni faşizminin gerçek yüzünü göstermektedir. Barışçıl Azerbaycanlılara karşı işlenen katliamlar arasında Hocalı soykırımı özel zulmüyle öne çıkıyor.
Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti Ermeniler tarafından işlenen suç ve vandalizm suçları ve eylemleri hakkında bazı tedbirler alsa da, mevcut tarihi koşullar nedeniyle, sonuna kadar ne olduğunun araştırılması ve uygun siyasi ve hukuki değerlendirme yapılması engellenmiştir. Devletimizin bağımsızlığını kazanması ve halkın ısrarı üzerine Milli Önder Haydar Aliyev’in yeniden iktidara gelmesinden sonra, Azerbaycanlılara karşı işlenen soykırım ilk kez siyasi ve hukuki bir değerlendirmeye tabi tutulmuştur. 26 Mart 1998’de Ulu Önder “Azerbaycanlıların Soykırımı Üzerine” Kararnameyi imzaladı ve 31 Mart “Azerbaycan Soykırımı Günü” ilan edildi.
Azerbaycan bu dönemde defalarca işgale ve teröre maruz kalmasına rağmen sorunu her zaman barışçıl yollarla çözmeye çalışmıştır. Azerbaycan her zaman uluslararası hukuka bağlılığını göstermiş ve anlaşmazlığın müzakereler yoluyla çözülmesini istemiştir. Ancak AGİT 29 yıldır sorunu çözmek yerine dondurmaya çalıştı ve bu nedenle yıllarca süren müzakereler sonuçsuz kaldı.
BM Güvenlik Konseyi’nin Ermeni silahlı kuvvetlerinin işgal altındaki bölgeden derhal geri çekilmesini talep eden 4 kararı Azerbaycan toprakları 27 yıldır kağıt üzerinde kalmış ve uygulanamamış, memnuniyetsizliğe neden olmuştur. Cumhurbaşkanı, Başkomutan Muzaffer İlham Aliyev defalarca “Azerbaycan halkı işgali asla kabul etmeyecektir. Ne pahasına olursa olsun topraklarımızı iade edeceğimizi defalarca söyledim. Düşman topraklarımızı isteyerek terk etmezse onu topraklarımızdan çıkaracağımızı defalarca söyledim ve öyle oldu.” – dedi.
Birinci Karabağ Savaşı’ndaki yenilgiyi kabul etmedik ve hem Ulu Önder Haydar Aliyev hem de Cumhurbaşkanı İlham Aliyev bir gün kendi topraklarımıza dönmek için büyük bir siyasi irade ve kararlılık gösterdiler. Her şeyden önce ülkeyi diğer tehditlerden korumak, çöken ekonomiyi restore etmek, düzenli bir ordu oluşturmak, ülkenin siyasi imajını güçlendirmek, Azerbaycan’ın işgali ile ilgili propaganda yapmak, yasal imkanları artırmak gerekiyordu.
Ölmez Lider Haydar Aliyev’in 1993 yılından itibaren başlattığı ekonomik, siyasi ve askeri alanlardaki önemli reformlar, Cumhurbaşkanı İlham Aliyev tarafından daha da güçlendirildi. Unutulmamalıdır ki Haydar Aliyev Vakfı Başkanı, Cumhuriyetin Birinci Başkan Yardımcısı Mehriban Aliyeva’nın girişimiyle hayata geçirilen projeler, bu kutsal misyonun yerine getirilmesinde eşsiz bir rol oynamıştır. Böylece Azerbaycan devlet olarak bütün kuvvetlerini seferber etmiş ve tarihi görevini şerefle yerine getirmiştir.
44 gün süren savaş sonucunda Azerbaycan Ordusu, Başkomutan Muzaffer önderliğinde ülkenin toprak bütünlüğünü, tarihi adaletini ve uluslararası hukuku yeniden tesis etti. Ermenistan’ın Azerbaycan’a yönelik bir sonraki saldırısını önlemek için Azerbaycan Ordusu, 27 Eylül’de tüm cephe boyunca bir karşı saldırı başlatmış ve 1990’ların başında Birinci Karabağ Savaşı sırasında Ermenistan’ın işgal ettiği toprakları kurtarmaya başlamıştır. 44 gün süren ve “Vatan Savaşı” olarak anılan savaş, Azerbaycan’ın Şanlı Azerbaycan Ordusu’nun gücünü gösteren zaferi ile sonuçlanmıştır.
Azerbaycan’ın kültür başkenti olarak kabul edilen Şuşa şehrinin 10 Kasım’da Şanlı Azerbaycan Ordusu tarafından kurtarılmasının hemen ardından, Azerbaycan Cumhurbaşkanı, Ermenistan Başbakanı ve Rusya Devlet Başkanı, Azerbaycan’ın tamamına ilişkin bir açıklama imzaladı. çatışma bölgesinde ateşin kesilmesi ve tüm askeri operasyonlar. Üçlü açıklamaya göre, Kelbecer bölgesi 25 Kasım’da Azerbaycan’a devredildi. Kelbecer şehri dahil 147 yerleşim yeri işgalden kurtarıldı. 1 Aralık’ta Laçın bölgesi Azerbaycan’a verildi. 26 Ağustos 2022’de Laçın şehri, Zabux ve Sus köyleri kontrol altına alındı. Böylece üçlü bildirge uyarınca Ağdam, Kelbecer ve Laçın bölgelerinin barışçıl dönüş süreci sonuçlandı.
Azerbaycan Ordusunun peş peşe kazandığı zaferlere dayanamayan düşman, provokasyonlara başvurdu ve barışçıl sivilleri hedef alarak savaş suçları işledi. Azerbaycan şehirleri balistik füzeler, fosfor ve misket bombalarıyla ateşlendi. Çatışma bölgesinde olmayan şehir ve bölgelerin ateşe verilmesi, sivillerin öldürülmesi ve yaralanması uluslararası toplum tarafından şiddetle kınanmalıdır. Savaş sırasında aralarında çocukların ve kadınların da bulunduğu yaklaşık 100 sivil, ayrım gözetmeksizin ateş açılması sonucu hayatını kaybetti. 400’den fazla sivil yaralandı, 2406 özel ev, 92 çok apartmanlı bina ve 423 sivil tesis hasar gördü ve kullanılamaz hale geldi. Ağdam, Barda, Fuzuli, Gence, Goranboy, Naftalan, Mingeçevir ve Tatar bölgelerindeki şehir ve köylerin bombalanması savaş suçudur. Yine de dünya toplumu sessiz kaldı ve Ermenistan’ın uluslararası hukuk normlarını ve ilkelerini ihlal etmesine, suç teşkil eden eylemlerine tepki göstermedi. Ancak tüm bunlar halkımızın kararlılığını ve ruhunu kırmadı, aksine onları daha da cesaretlendirdi. Bu terör eylemleri halkımızı sarssa da bizi yolumuzdan alıkoymadı.
44 gün kısa bir süre olmasına rağmen Azerbaycan şanlı tarihini yazmıştır. 21. yüzyılın savaşını veren Azerbaycan, askeri gücü ve kudreti ile tüm dünyaya seslendi. 44 gün süren savaşta Azerbaycan, 30 yıla yakın işgal altındaki topraklarını başarılı bir operasyonla Ermeni işgalcilerden kurtardı. İlk dakikalardan itibaren Azerbaycan’a verilen manevi ve siyasi destek bize destek oldu ve gücümüze güç kattı. Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Türkiye’nin Vatanseverlik Savaşı sırasında Azerbaycan’a verdiği manevi ve siyasi desteğin çok ciddi bir mesaj olduğunu defalarca belirtti. Böylece Türkiye Cumhurbaşkanı, Azerbaycan’ın yalnız olmadığını, Türkiye’nin Azerbaycan’ın yanında olduğunu ifade etti. Aslında, birçokları için mesaj buydu. Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın açık, net ve sert açıklamaları Azerbaycan halkını son derece mutlu etti. Vatan Savaşı’ndan sonra Şuşa Bildirgesi’nin imzalanması kardeşliğimizi en iyi ittifaka dönüştürdü. Bugün bir millet, iki devlet olarak sevinci ve hüznü paylaşan Azerbaycan ve Türkiye, tek bir takım halinde hareket etmektedir.
Azerbaycan devleti zaten muzaffer bir devlet olarak yaşıyor ve bundan sonra muzaffer bir millet ve muzaffer bir devlet olarak sonsuza kadar yaşayacak. Vatan Savaşı’nda kahramanca savaşan, işgalden kurtarılan topraklarımızda Azerbaycan bayrağını dalgalandıran, ülkemizin toprak bütünlüğü için canlarını feda eden asker ve subaylarımıza ve tüm şehitlerimize derin saygının bir ifadesi olarak Cumhurbaşkanı İlham Aliyev 27 Eylül – Vatanseverlik Savaşı’nın başladığı gün Azerbaycan Cumhuriyeti’nde Anma Günü olarak kutlanır, 2020 2 Aralık’ta Emri imzalamıştır. Bu adım, şehitlerin ve şehit yakınlarının ruhlarına saygının en yüksek göstergesidir.
Aynı zamanda Bakü’de Büyük Vatan Savaşı Anıt Kompleksi ve Zafer Müzesi inşa edilecek. Bakü’de şehrimizin en güzel yerlerinden birinde, İkinci Karabağ Savaşı’nın kahramanları onuruna muhteşem bir anıtı dikilecek.
Devletin en önemli önceliği gazi ve şehit ailelerine özel ilgi göstermektir. Tüm gazilere ve ihtiyaç sahibi şehit ailelerine devlet tarafından gerekli yardımlar yapılıyor. Savaşta ellerini ve kollarını kaybeden gazilerimiz için en modern protezler sipariş edildi. Şu ana kadar 10 binden fazla şehit ve savaş özürlü ailesine devlet tarafından apartman yardımı yapıldı. Bu yıl sonuna kadar 1. ve 2. Karabağ şehitlerinin ailelerine Bakü, Sumgayıt, Abşeron bölgesinde daire verilecek. 7.000’den fazla araba savaş engelli insanlara verildi.
Devletin askeri operasyonlar sonucunda şehit ailelerinin ve engellilerin sosyal korunması alanında uyguladığı tedbirlere ek destek sağlamak amacıyla sivil toplum girişimlerinin uygulanması amacıyla kurulan “YASHAT” Vakfı, 75 milyon civarında fon topladı ve bu fonları ilgili yönlerde harcamaya devam ediyor. Azerbaycan, şehit ailelerine gösterilen ilgi için dünya çapında bir örnek olarak kabul edilebilir. Gazi ve şehit ailelerinin her zaman yanında olan Haydar Aliyev Vakfı Başkanı Başkomutan İlham Aliyev ve Birinci Başkan Yardımcısı Mehriban Aliyeva, her zaman yaralı savaş katılımcılarının rehabilitasyonuna ve sosyal sorunlarına odaklanıyor.
Bugün Güney Kafkasya’da yeni bir gerçeklik yaratan Azerbaycan bölgenin önde gelen devletidir. Azerbaycan tarihinde zafer sayfası yazan Cumhurbaşkanına halkın güveni ve saygısı sonsuzdur. Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, kurtarılan topraklara yaptığı ziyaretlerle sevincini halkla paylaşmanın yanı sıra, bu toprakları bir an önce restore etme ve ihya etme kararlılığını açıkça ortaya koymuştur.
Tüm baskılara rağmen Azerbaycan kazandı ve tarihi adalet yeniden sağlandı. Azerbaycan halkı ebedi topraklarına ebediyen dönüyor. Muzaffer Başkomutan İlham Aliyev’in dediği gibi, Ermenistan geleceğini düşünürken komşu ülkelerin topraklarını hayal etmemelidir. Zaten güçlü bir lideri, güçlü bir ordusu ve bir düşman bulsa bile önünde bir karış toprak bırakmayacak demir yumruk gibi bir halkı var!
